Witamina B6 – właściwości i działanie
Spośród wielu ważnych dla naszego organizmu witamin jedną z kluczowych ról odgrywa właśnie B6. Działanie pirydoksyny dotyczy przynajmniej kilu ważnych układów w ludzkim ciele. Po pierwsze ma ona duże znaczenie w metabolizmie, ponieważ umożliwia rozkład aminokwasów, a także pobieranie tłuszczów oraz węglowodanów z pokarmów białkowych. Ponadto jest odpowiedzialna za dostarczanie naszym mięśniom energii, ponieważ bierze udział w glikogenezie (przemiana glukozy w glikogen), a także glikogenolizie, czyli rozkładzie glikogenu w mięśniach.
Również ludzkie serce i układ krwionośny sporo zawdzięczają obecności pirydoksyny w organizmie. Jej substancje pochodne regulują pracę mięśnia sercowego, a sama witamina B6 przyczynia się także do regulacji ciśnienia tętniczego. Witaminę można więc uznać za narzędzie profilaktyki w przypadku chorób serca i układu krążenia.
Jednak na tym nie kończy się dobroczynny wpływ, jaki na ludzki organizm wywiera witamina B6. Co daje innym układom i organom? Przede wszystkim zapewnia prawidłowe działanie układu nerwowego – bez niej dochodzi do wielu zaburzeń neurologicznych. Bierze również udział w syntezie neuroprzekaźników, między innymi serotoniny i tryptofanu. Ponadto korzystnie wpływa na ludzki układ odpornościowy. Dodatkowo usprawnia pracę układu moczowego i przeciwdziała tworzeniu się kamicy nerkowej, dlatego stosuje się ją jako jedną z metod leczenia chorób nefrologicznych.
Kto jest narażony na niedobór witaminy B6?
Jeżeli dostarczamy naszemu organizmowi pożywienie bogate w witaminę B6, a przy tym cierpimy na jej niedobór, przyczyn takiego stanu rzeczy może być kilka. Należą do nich niektóre terapie antybiotykowe i hormonalne, podobnie jak stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych. Na słabsze przyswajanie pirydoksyny z pokarmu wpływa również palenie tytoniu oraz przewlekły stres. Wchłanianiu witaminy B6 nie sprzyja w dodatku wysokobiałkowa dieta, spożywanie produktów przetworzonych oraz w nadmiernych ilościach – kofeiny i alkoholu. Niedobów witaminy B6 stosunkowo często spotyka cukrzyków, osoby starsze, kobiety w ciąży oraz osoby chorujące na serce, nerki i astmę.
Niedobór witaminy B6 – stany zapalne skóry i błony śluzowej
Pirydoksyna wpływa na kondycję naszej skóry nie tylko ze względu na jej rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego, ale również ze względu na wpływ na gospodarkę hydro-lipidową. Osoby cierpiące na niedobór witaminy B6 często zauważają stany zapalne skóry, zwiększony łojotok i trądzik, a także problemy ze złuszczaniem martwego naskórka. Stany zapalne pojawiają się wówczas także w obrębie błony śluzowej i jamy ustnej.
Brak witaminy B6 objawy – objawy związane z układem nerwowym
Do typowo neurologicznych objawów niedoboru witaminy B6 należą między innymi silne bóle głowy, apatia i drgawki. Dodatkowo w ciągu dnia pojawiają się znaczne problemy z koncentracją, zaś w nocy chory cierpi na bezsenność lub regularne zaburzenia snu. Organizm nie jest w stanie prawidłowo zregenerować się po wysiłku psychicznym lub fizycznym. W dalszej kolejności pogarszające się samopoczucie może z czasem przerodzić się w poważniejsze schorzenia o charakterze psychicznym, w tym nawet depresję. To jeden z powodów, dla których nie należy bagatelizować objawów niedoboru witaminy B6.
Niedokrwistość – rola witaminy B6 w transporcie tlenu
Z racji wpływu na produkcję czerwonych krwinek, niedobór witaminy B6 może prowadzić również do pojawienia się niedokrwistości makrocytarnej. Erytrocyty stają się mniejsze i mają zaburzony kształt, a z racji zbyt małej zawartości hemoglobiny upośledzeniu podlega ich funkcja transportu tlenu. Organizm traci wówczas energię, czujemy przemęczenie. Poważny, długotrwały niedobór pirydoksyny i związana z nim niedokrwistość prowadzi następnie do anemii.
Osłabienie układu immunologicznego
Stany zapalne skóry to tylko jeden z przykładów tego, jak niedobór pirydoksyny osłabia układ odpornościowy. W istocie narażony na stany zapalne i infekcje jest wówczas cały organizm. Częste przeziębienia, grypa i osłabienie również mogą świadczyć o niedoborze witaminy B6.
Pozostałe objawy
Niedobór witaminy B6 w prosty sposób przekłada się również na niedostatek glukozy we krwi, co odczuwamy jako brak energii i zawroty głowy. Ponadto jej zbyt mała ilość w organizmie przyczynia się do nieregularnej pracy serca oraz zaburzeń ciśnienia tętniczego. Poważną konsekwencję niedoboru stanowi dodatkowo wspomniana wcześniej kamica nerkowa.
Czym może skutkować nadmiar pirydoksyny?
W ogromnym stężeniu witamina B6 jest toksyczna dla naszego organizmu, jednak taki stan rzeczy można osiągnąć jedynie poprzez długotrwałą suplementacje w dawce przekraczającej 200 mg w ciągu doby. Do objawów nadmiaru pirydoksyny należy mrowienie kończyn, uczucie chłodu, problemy z koordynacją pracy mięśni, a w najbardziej ekstremalnym przypadku zwyrodnienie tkanek nerwowych.
Witamina B6 – źródła w pożywieniu
Średnie dzienne zapotrzebowanie na witaminę B6 wynosi około 1,8 mg u kobiet i 2,2 mg u mężczyzn, jednak rośnie ono w przypadku wysokiej aktywności fizycznej, jak również spożywania dużej ilości białka. W czym jest witamina B6? Do jej najbogatszych źródeł należą produkty zbożowe, ziemniaki oraz wędlina. Dodatkowo pirydoksynę znajdziemy także w awokado, bananach, ziarnach soi, płatkach kukurydzianych, kaszy gryczanej, czerwonej papryce, wątróbce, drobiu, orzechach włoskich i rybach morskich, w szczególności zaś w łososiu i makreli.