Tachykardia i inne objawy na tle nerwowym – co powinno nas niepokoić?

Tachykardia, czyli przyspieszone bicie serca, może być nie tylko nieprzyjemnym doświadczeniem, ale także stanowić istotny wskaźnik naszego stanu emocjonalnego. Często jest to jeden z objawów, którym organizm manifestuje niepokój lub nadmierny stres. Zdarza się też, że jest sygnałem poważnych chorób. Zobacz, jakie są rodzaje tachykardii, poznaj jej przyczyny i sposoby leczenia.

Czym jest tachykardia?

Tachykardia to stan, w którym rytm serca przyspiesza do ponad 100 uderzeń na minutę. Jest to uczucie opisywane jako pulsowanie po lewej stronie klatki piersiowej. Mogą mu towarzyszyć dodatkowe objawy, takie jak: uczucie duszności, zawroty głowy, ból w klatce piersiowej, mrowienie twarzy, uczucie ciała obcego w gardle oraz ogólny dyskomfort.

W prawidłowych warunkach serce bije z częstotliwością 60–100 uderzeń na minutę. Jest to rytm zatokowy, który powstaje przez powolną depolaryzację węzła zatokowo-przedsionkowego, będącego częścią układu bodźco-przewodzącego.

Szybsze bicie serca nie zawsze oznacza chorobę. Jednak w przypadku nawracających epizodów tachykardii zaleca się skonsultowanie się z lekarzem w celu zdiagnozowania przyczyny i odpowiedniego leczenia.

Jakie są przyczyny tachykardii?

Bardzo często tachykardia nie jest spowodowana przez choroby lub zaburzenia układu krążenia. Przyspieszenie akcji serca obserwuje się w wielu fizjologicznych sytuacjach – najczęściej podczas wysiłku fizycznego lub pod wpływem silnych emocji, a także po spożyciu napojów zawierających kofeinę oraz po alkoholu i nikotynie.

Pozostałe możliwe przyczyny tachykardii to m.in.:

• choroba niedokrwienna serca,

• niewydolność serca,

• nadciśnienie tętnicze,

• zapalenie mięśnia sercowego,

• nadczynność tarczycy,

• odwodnienie,

• sepsa,

• wstrząs,

• gorączka,

• kardiomiopatia,

• wrodzone wady serca.

Jakie są rodzaje tachykardii?

Ze względu na odmienny mechanizm, przyczynę i patofizjologię, wyróżnia się kilka rodzajów tachykardii. Są to:

• tachykardia komorowa,

• tachykardia nadkomorowa.

Tachykardia komorowa

Tachykardia komorowa to sytuacja, w której impuls elektryczny jest generowany przez komory serca. Jednym z jej typów jest migotanie komór. Jest to groźne zaburzenie rytmu serca, które może prowadzić do nagłego zatrzymania krążenia. Charakteryzuje się szybką i nieskoordynowaną pracą komór serca. W zapisie EKG nie można wyróżnić zespołów QRS. Najczęstszymi przyczynami są m.in. kardiomiopatie, niedokrwienie mięśnia sercowego lub zaburzenia przewodnictwa.

Tachykardia nadkomorowa

Tachykardia nadkomorowa to stan, w którym rytm serca powstaje powyżej rozwidlenia pęczka Hisa – struktury przewodzącej impulsy elektryczne węzła przedsionkowo-komorowego. Do tej grupy należą:

• tachykardia zatokowa,

• migotanie przedsionków,

• trzepotanie przedsionków,

• częstoskurcz przedsionkowy,

• nawrotny częstoskurcz przedsionkowo-komorowy.

Tachykardia zatokowa

Tachykardia zatokowa to stan, w którym rytm serca jest prawidłowy, ale wynosi ponad 100 uderzeń na minutę. W efekcie impulsy elektryczne są generowane w górnej części węzła zatokowego. Występuje fizjologicznie podczas wysiłku fizycznego, stresu lub po spożyciu używek. Może też towarzyszyć gorączce, odwodnieniu lub niewydolności krążenia. Zwykle przebiega bez żadnych dolegliwości, ale zdarza się, że współwystępuje z uczuciem duszności, bólem w klatce piersiowej lub zawrotami głowy.

Migotanie przedsionków

Migotanie przedsionków charakteryzuje się nieprawidłowym i nieskoordynowanym pobudzeniem przedsionków serca. Jest to jedno z najczęściej występujących zaburzeń rytmu serca. W jego przebiegu występują mnogie, małe fale pobudzenia, które krążą po przedsionkach, powodując ich ciągłą aktywność elektryczną. Najczęstszą przyczyną u osób starszych jest niewydolność serca. Natomiast u osób młodszych migotanie przedsionków jest spowodowane głównie przez wady zastawkowe.

Najczęściej migotanie przedsionków jest bezobjawowe. Zdarza się, że towarzyszą mu:

• kołatanie serca,

• ból w klatce piersiowej,

• duszność,

• męczliwość,

• omdlenia,

• ucisk w klatce piersiowej,

• zawroty głowy.

Tachykardia tego typu może prowadzić do powikłań zakrzepowo-zatorowych.

Trzepotanie przedsionków

Trzepotanie przedsionków jest zaburzeniem rytmu serca, w którym obserwuje się szybką i zorganizowaną pracę przedsionków o częstotliwości 250–350 uderzeń na minutę. Często towarzyszą mu: kołatanie serca, duszność i zmniejszenie tolerancji wysiłku.

Nerwica i kołatanie serca

Częste kołatanie serca może mieć swój początek w aspektach psychologicznych i fizjologicznych. Współczesny tryb życia, szybkie tempo, stres związany z życiem zawodowym lub prywatnym są dla nas dużym obciążeniem. Większość dnia spędzamy w pracy, jesteśmy tam oceniani, poddawani presji czasu, musimy spełniać oczekiwania szefa. Jest to naturalne środowisko do niepokojów, stresu i frustracji. W życiu codziennym podświadomy stres mogą wywołać z pozoru naturalne rzeczy, takie jak dokonywanie wyborów, konieczność przyswojenia dużej ilości informacji, poruszanie się w nieznanym miejscu. Jeżeli nie nauczymy się radzić sobie z takimi bodźcami lub sytuacjami nacechowanymi emocjonalnie, nasz organizm może być zbyt przeciążony. Konsekwencją takiego stanu rzeczy bywa nerwica serca.

Dochodzi jeszcze aspekt psychologiczny. Nie tylko okoliczności i sytuacje, w których się znajdujemy mają wpływ na problemy natury psychologicznej, ale również siła psychiczna i podatność psychologiczna. Niektóre osoby są bardziej narażone na zaburzenia nerwicowe. Ich organizm silniej reaguje na trudne do przetworzenia bodźce zewnętrzne. Efektem może być kołatanie serca. Objawy jednak nie muszą być bardzo charakterystyczne.

Czym jest nerwica i jakie są jej objawy?

Nerwica to zaburzenie, w którym bardzo ważną rolę odgrywa lęk. Może on przyjmować postać fobii, lęku epizodycznego lub lęku uogólnionego. Przyczyna jest złożona i obejmuje takie czynniki, jak m.in. długotrwały stres, określone cechy osobowości, traumatyczne przeżycia, predyspozycje genetyczne.

Lista objawów chorób nerwicowych jest dość długa. Można podzielić je na:

Subiektywne – mogą dotyczyć wszystkich układów. Najczęściej wymienia się: bezsenność, lęki, napady gorąca, płytki oddech, zawroty głowy, osłabienie, duszność, biegunka, szybkie męczenie się nawet przy niewielkim wysiłku, drętwienie kończyn.

Obiektywne – pojawiają się problemy ze strony układu krwionośnego, m.in zaburzenia rytmu serca, skurcze, zaburzenia ciśnienia tętniczego, marznięcie kończyn, tachykardia, nagłe zaczerwienienie lub bladość skóry.

Podstawowe – są związane z zaburzeniami pracy serca, m.in. silny, kłujący ból w okolicach serca, kołatanie serca, duszności, bóle w klatce piersiowej utrzymujące się kilka dni.

Objawy somatyczne w nerwicy

Objawy somatyczne występujące w nerwicy najczęściej związane są z zaburzeniami pracy układów oddechowego i krwionośnego. Podświadomy lęk może wpływać na pracę całego organizmu, w tym na pracę serca. Najczęściej zgłaszane objawy to przyspieszone bicie serca oraz ból w klatce piersiowej. Osoby, które doświadczają kołatania serca mogą się niepokoić, co dodatkowo nasila objawy. Często sami je wywołują.

Osoba dotknięta nerwicą zwykle nie wie, co jej dolega. Doświadcza duszności, uderzeń gorąca, które często mylone są z nadchodzącym zawałem. Ponadto odczuwa paraliżujący lęk, zawroty głowy i drżenie serca. Przyczyny nie są oczywiste, dlatego chorzy często chodzą do lekarza i wykonują liczne badania.

Pozostałe objawy somatyczne występujące przy nerwicy to:

• drżenie kończyn,

• zaburzenia widzenia,

• nadmierna wrażliwość na bodźce,

• bóle żołądka,

• bóle w klatce piersiowej,

• bóle głowy,

• zaburzenia seksualne

• bezsenność.

Zawał serca a stres

Zawał serca, potocznie zwany atakiem serca to stan niedokrwienia, do którego dochodzi poprzez zwężenie lub zamknięcie naczyń wieńcowych doprowadzających krew do mięśnia sercowego. Główną przyczyną jest miażdżyca, jednak może przyczynić się do niego również stres. Podczas nagłego i dużego zdenerwowania może dojść do skurczu naczyń wieńcowych. Ponadto stres może pośrednio doprowadzić do powstawania skrzepów poprzez agregacje płytek. Konsekwencją jest ograniczenie przepływu krwi i zatrzymanie akcji serca.

Diagnostyka tachykardii

Tachykardię można rozpoznać w trakcie badania elektrokardiograficznego (EKG). Polega ono na ocenie rytmu serca przy pomocy specjalnych elektrod przyczepianych do ciała. Wykrywają one zmiany ładunku elektrycznego zachodzące podczas depolaryzacji komórek przedsionków i komór serca podczas skurczu.

Podczas EKG elektrokardiograf rejestruje czynność elektryczną w postaci różnicy potencjałów między dwiema elektrodami umieszczonymi na ciele. Wynik jest przedstawiany graficznie w postaci wykresu (krzywa elektrokardiograficzna). Badanie jest całkowicie bezinwazyjne i bezbolesne. Trwa zaledwie kilka minut. Zdarza się, że konieczne jest monitorowanie pracy serca przez dłuższy czas (np. przez 24 godziny). Wówczas wykonywany jest holter EKG.

Tachykardia na tle nerwowym – leczenie

Silne kołatanie serca może powodować duży stres dla chorej osoby. Na szczęście nerwica jest uleczalna. Uczucie kołatania serca można zminimalizować dzięki psychoterapii. Pomoc specjalisty często pomaga uporać się z lękami i obawami.

Wbrew pozorom aktywność fizyczna jest dobrym lekiem na drżenie serca. Objawy mogą niepokoić chorego, wówczas wydaje się, że podczas ćwiczeń serce może nie wytrzymać przeciążenia. Jednak warto przyzwyczajać się do ruchu. Dzięki temu rozładujemy stres, zmniejszymy ciśnienie krwi i uspokoimy organizm.

Zdarza się, że konieczne jest zastosowanie farmakoterapii, która pomaga ukoić nerwy i stres. Tego typu leczenie powinno być prowadzone wyłącznie pod okiem lekarza, który dopasuje odpowiedni preparat.

Tachykardia na tle nerwowym wymaga czujnego obserwowania organizmu. Zaburzenia rytmu serca mogą być spowodowane nie tylko emocjami, ale też chorobami ogólnoustrojowymi (np. przy nadczynności tarczycy) lub nieprawidłowościami ze strony układu krążenia (np. przy niewydolności serca). Wówczas konieczne jest leczenie tachykardii adekwatne do przyczyny. Należy mieć także na uwadze, że stres, lęk i negatywne emocje są istotnym czynnikiem ryzyka chorób serca, które wymagają wczesnego rozpoznania i wdrożenia terapii, aby uniknąć groźnych powikłań.